Το Σάββατο 10 Οκτωβρίου είναι η παγκόσμια ημέρα ψυχικής υγείας. «Πιάσε τ’ αυγό και κούρευ’ το» θα ήταν μια εύλογη πρώτη σκέψη πολλών σε αυτήν την είδηση. Εδώ χανόμαστε με τον COVID και τα lockdown, έχουμε τα ζόρια μας, σοβαρό και αυτό, αλλά που τώρα…
Φεύ! Δυσπρόσιτο και σκοτεινό το θέμα μεν, δυστυχέστατα και σκληρότατα πανταχού παρόν δε!
Τα δεδομένα: Το 0,8% του πληθυσμού παρουσιάζει σοβαρή έως μέτρια νοητική υστέρηση, το 0,7% αυτισμό, 1% είχε κάποια στιγμή στην ζωή του συμπτώματα σχιζοφρένειας, 2% μανιοκατάθλιψης, 2% στις γηράσκουσες χώρες της Δύσης είναι ανοϊκοί. Αν τώρα προσθέσουμε τις εξαρτήσεις από αλκοόλ και ουσίες και τις σοβαρές διαταραχές προσωπικότητος, νομίζω, ότι δεν θα ήταν υπερβολή, να πεί κανείς, ότι 10% του πληθυσμού αντιμετωπίζει ανά πάσα στιγμή σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας, που συνήθως οδηγούν σε σοβαρή αναπηρία.
Σε αυτά δεν συνυπολογίζουμε ασφαλώς άγχη και θλίψεις, φόβους και απελπισίες, που άφθονα προσφέρει η καθημερινότητά μας. Ιδίως στην Ελλάδα των τελευταίων δέκα ετών. Συνειδητά δεν θα αναφερθώ στις ανάγκες ψυχολογικής βοήθειας και υποστήριξης αυτής της κατηγορίας των προβλημάτων από το κρατικό σύστημα υγείας. Θα ήταν υπερβολή για τα δικά μας δεδομένα. Ας μείνουμε στα βαριά, χρόνια και αναπηρικά περιστατικά.
Η περίφημη « Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση» της δεκαετίας του ‘90 είχε πράγματι σημαντικά αποτελέσματα. Άλλαξε την μορφή των παλιών Ασύλων, εγκατέστησε τους χρόνιους ασθενείς σε μικρές μονάδες εντεταγμένες στο κοινωνικό ιστό, έφτιαξε ψυχιατρικές κλινικές στα περισσότερα νομαρχιακά νοσοκομεία, κρατικά εξωτερικά ιατρεία για περιπατητικούς ασθενείς, εκσυγχρόνισε την αντιμετώπιση των εξαρτήσεων στα δύο αστικά κέντρα. Καλή εκκίνηση, αργή αλλά σοβαρή δουλειά για την κάλυψη των τεραστίων ακόμη αναγκών, που συνεχιζόταν με συνέπεια μέχρι την χρεοκοπία.
Από εκεί και πέρα φυσικά η πορεία της χώρας δεν άφηνε πολλά περιθώρια. Όχι μόνο δημοσιονομικά, αλλά και διάθεσης και προσοχής. Ήταν άλλες οι προτεραιότητες, προείχε η υποστήριξη των βασικών ζωτικών λειτουργιών..
Τακτοποιώντας τις προάλλες το αρχείο μου, έπεσα πάνω στις σχετικές προτάσεις της Υγειονομικής Περιφέρειας Μακεδονίας για την προγραμματική περίοδο ΕΣΠΑ 2007-2013, που βασίστηκαν σε απόφαση- πλαίσιο της Επιτροπής Ψυχικής Υγείας του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας κατόπιν εισήγησής μου ως Αντιπροέδρου της. Ξαφνιάστηκα πόσο σύγχρονες παραμένουν ακόμη. Πόσα μας λείπουν ακόμη δηλαδή.
Κατά αρχήν η μετεξέλιξη των Ψυχιατρικών Νοσοκομείων σε Δίκτυα Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, που θα καλύπτουν την Επικράτεια. Παιδοψυχιατρικές κλινικές τουλάχιστον ανά Περιφέρεια, Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα ανά Νομό. Στέγες Προστατευομένης και Αυτόνομης Διαβίωσης ( Αυτισμός, Νοητική Υστέρηση) ανά Νομό. Κλινικές Μέσης Νοσηλείας και προγραμματισμός Οικοτροφείων των νέων χρονίων περιστατικών ανά Περιφέρεια. Για εξηρτημένους Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδος ανά Νομό και Οικοτροφεία μακράς παραμονής ανά Περιφέρεια. Και πολλά άλλα βέβαια, πιο εξειδικευμένα.
Τώρα, που βάζουμε τα πράγματα της χώρας σιγά- σιγά σε μια σειρά, ήρθε και η ώρα, να φροντίσουμε με τρόπο ευρωπαϊκό και αυτή μας την υποχρέωση. Μακρύς ο δρόμος αλλά έχουμε ελπίδα και αισιοδοξία.
Άρθρο μου στο «Myportal.gr»
